Clo là gì? Clo có độc không? Cách khử clo trong nước an toàn
Chất clo là hợp chất được sử dụng rộng rãi đặc biệt trong khử trùng nguồn nước sinh hoạt, nước uống. Vì vậy mà nhiều người đặt ra câu hỏi là clo là gì, clo có độc không và làm sao để khử clo đảm bảo an toàn sức khỏe? Trong bài viết sau, Fujiion Việt Nam sẽ giải đáp chi tiết!
Tìm hiểu thông tin chi tiết về Clo
1. Clo là gì?
Clo ký hiệu hóa học: Cl, số nguyên tử 17 là một chất hóa học thuộc nhóm halogen, thuộc chu kì 3 trong bảng tuần hoàn. Đây là một phi kim có tính hoạt động hóa học mạnh, tồn tại ở dạng khí có màu vàng lục đặc trưng trong điều kiện thường.
Trong thực tế clo thường tồn tại dưới 2 dạng chủ yếu là dạng lỏng và dạng khí. Nó thường có mùi hắc đặc trưng. Về tính chất, Clo khi ở dạng nguyên chất hay hợp chất thì khi tiếp xúc với nước sẽ tạo ra hai sản phẩm quan trọng là axit hypochlorous (HOCl) và axit hydrochloric (HCl): Cl₂ + H₂O → HOCl + HCl - chất tẩy rửa vượt trội.
Bên cạnh đó, Clo cũng dễ dàng phản ứng với các kim loại ví dụ như phản ứng với natri để tạo thành natri chloride (NaCl) – muối ăn: 2Na + Cl₂ → 2NaCl.
Vì vậy mà trong thực tế, đây là một chất hóa học quan trọng, được sử dụng nhiều trong hoạt động tẩy rửa, khử trùng nước, bảo quản thực phẩm hoặc phục vụ các hoạt động công nghiệp.
2. Clo có độc không?
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) câu trả lời là clo là một chất hóa học gây hại cho sức khỏe con người, khí clo còn được xếp các chất độc cực mạnh nếu tiếp xúc ở nồng độ cao.
Đầu tiên, theo nghiên cứu của EPA ở nồng độ từ 1-3 ppm, clo gây kích ứng niêm mạc nhẹ, cao hơn có thể dẫn đến đau ngực, nôn mửa, khó thở và ho.
Hướng dẫn của Bộ Y tế theo Thông tư 52/2024/TT-BYT cũng chỉ rõ dư lượng clo trong nước là một trong những nguyên nhân dẫn đến hen suyễn, rối loạn chức năng gan và làm suy yếu khả năng miễn dịch. Hít phải hơi clo trong thời gian dài có thể gây tràn dịch màng phổi và sưng tấy các tế bào hồng cầu.
Ở hồ bơi, clo là một hợp chất được sử dụng để làm sạch nước trong hồ. Tiến sĩ Ana Duarte, Giám đốc khoa Da liễu tại Bệnh viện Nhi Nicklaus, Miami cho biết hồ bơi không kiểm soát, có quá nhiều clo có thể gây kích ứng mắt, làm khô da và tóc gây ngứa và viêm da.
Nguy hiểm hơn nó có thể phá hủy màng nước mắt trên giác mạc, khiến mắt dễ bị nhiễm trùng hơn và có thể dẫn đến các bệnh như viêm kết mạc, giác mạc sưng, và trong trường hợp nghiêm trọng là loét giác mạc.
Báo cáo của Hiệp hội Dị ứng và Miễn dịch Châu Âu năm 2021 cũng nhấn mạnh việc clo có độc không là có vì clo có sản phẩm phụ là trihalomethanes (THMs). Khi tiếp xúc, nó có thể tăng nguy cơ ung thư bàng quang, làm tăng nguy cơ sảy thai và dị tật thai nhi.
Hàm lượng clo trong nước ở mức nào là an toàn?
Clo có độc không? Hàm lượng clo bao nhiêu là an toàn? Clo là một chất được các nhà máy xử lý nước dùng để tiền xử lý nước. Để đảm bảo an toàn, không gây hại cho sức khỏe người dùng Bộ Y tế Việt Nam quy định hàm lượng clo dư trong nước sinh hoạt phải nằm trong khoảng 0,3-0,5 mg/l tại điểm cấp nước. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến cáo nồng độ clo dư tối đa trong nước uống không nên vượt quá 5 mg/l.
Riêng đối với nước bể bơi và nước hồ bơi, hàm lượng clo được phép cao hơn, thường dao động từ 1-3 mg/l để đảm bảo khử trùng hiệu quả. Việc duy trì lượng clo trong ngưỡng an toàn đòi hỏi hệ thống cấp nước phải được giám sát chặt chẽ.
Đọc thêm: Tính tan của muối là gì
Cách loại bỏ clo trong nước uống - Bảo vệ sức khỏe hiệu quả
1. Bột than hoạt tính
Theo Hiệp hội Chất lượng Nước WQA bột than hoạt tính là một trong những phương pháp phổ biến nhất để khử clo trong nước. Nhờ than hoạt tính có cấu trúc xốp với diện tích bề mặt lớn, giúp hấp thụ clo bằng cơ chế hấp phụ vật lý và hóa học.
Phương pháp này không chỉ loại bỏ clo mà còn giúp loại bỏ các tạp chất, mùi vị lạ và một số chất hữu cơ trong nước. Nhiều máy lọc nước gia đình hiện nay đều sử dụng lõi lọc than hoạt tính.
2. Tia cực tím
Tia UV có bước sóng từ 200–280 nm, đủ năng lượng để phá vỡ liên kết hóa học của phân tử clo (Cl₂) và các hợp chất chứa clo vô hại. Khi các liên kết này bị bẻ gãy, clo được chuyển hóa thành những dạng ít hoạt động hơn, giảm tác hại đến con người.
Ưu điểm của phương pháp này là không tạo ra phụ phẩm hóa học và không làm thay đổi vị của nước. Tia cực tím còn có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus mà không cần sử dụng hóa chất.
3. Các loại hóa chất khử clo
Một số loại hóa chất, chất khử trùng clo trong nước trên thị trường hiện nay thường chứa thiosulfate natri hoặc acid ascorbic, ví dụ sulfite, bisulfites. Cơ chế hoạt động của các hóa chất này là phản ứng hóa học trực tiếp với clo tự do, biến chúng thành các hợp chất chloride vô hại nhưng không tạo ra sản phẩm phụ nguy hiểm.
4. Máy lọc nước ion kiềm
Xử lý clo trong nước bằng việc sử dụng máy lọc nước ion kiềm được xem là cách làm tối ưu, an toàn và có tính dài hạn hơn cho mọi gia đình được các chuyên gia và Bộ y tế Nhật Bản khuyên dùng. Bởi lõi lọc của các sản phẩm này thường kết hợp nhiều công nghệ lọc khác nhau bao gồm lớp vải lưới không dệt, than hoạt tính, trao đổi ion và màng lọc sợi rỗng.
Với công nghệ lọc tiên tiến ấy, nước sau lọc không chỉ đảm bảo lọc sạch các tạp chất, rỉ sắt, cặn bẩn mà còn loại bỏ hoàn toàn dư lượng các chất độc hại, thuốc thực vật mùi nấm mốc và đặc biệt là clo dư.
Nhờ đó mà mỗi giọt nước ion kiềm tạo ra đều không chứa clo gây hại lại giàu hydogen, khoáng chất tự nhiên hỗ trợ trung hòa axit dư, tăng sức đề kháng, giảm lão hóa và khử gốc tự do gây hại hiệu quả cho người sử dụng.
Đọc thêm: Hướng dẫn cách pha nước vôi trong
Câu hỏi thường gặp
1. Ngửi mùi clo có độc không?
Sau khi biết clo có độc không thì nhiều người cũng thắc mắc ngửi mùi clo có độc không? Câu trả lời là tùy vào nồng độ, ví dụ ngửi mùi clo ở nồng độ thấp như tại các bể bơi thông thường không gây độc nghiêm trọng.
Tuy nhiên, nếu mùi clo quá nồng người hít có thể bị kích ứng đường hô hấp, chảy nước mũi, ho. Đối với trẻ em có thể dẫn đến tình trạng khò khè, ho kéo dài, co thắt thanh quản. Còn phụ nữ mang thai nếu hít phải lượng khí clo nhiều có thể gây sảy thai, dị tật thai nhi.
2. Mùi clo là mùi gì?
Mùi clo là mùi hắc, sắc, giống mùi thuốc tẩy. Đây là mùi đặc trưng dễ nhận biết mà hầu hết mọi người đều có thể cảm nhận được ngay cả ở nồng độ rất thấp chỉ từ 0,2-0,4 ppm.
Tại bể bơi, mùi clo thực chất là mùi của chloramine - hợp chất tạo thành khi clo phản ứng với chất hữu cơ như mồ hôi, nước tiểu. Mùi này thường nặng hơn mùi của clo nguyên chất.
3. Ngộ độc khí clo phải làm sao?
Khi xảy ra ngộ độc khí clo, cần nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có khí độc và chuyển đến nơi thoáng khí.
Nếu nạn nhân còn tỉnh táo, để họ ngồi hoặc nằm ở tư thế thoải mái, đầu hơi cao để dễ thở. Tháo bỏ quần áo bị nhiễm clo và rửa sạch vùng da tiếp xúc với clo bằng nước nhiều lần.
Không được gây nôn nếu nạn nhân nuốt phải dung dịch chứa clo. Cho uống nhiều nước hoặc sữa để pha loãng nhưng không quá 240ml sau đó di chuyển đến cơ sở y tế gần nhất.
Clo có độc không? Câu trả lời là có nhưng mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nồng độ và thời gian tiếp xúc. Trong thực tế việc khử clo trong nước sinh hoạt bằng các phương pháp trên vẫn còn nhiều hạn chế. Để đảm bảo nguồn nước uống hàng ngày an toàn bạn nên ưu tiên lựa chọn sử dụng các sản phẩm máy lọc nước ion kiềm cao cấp như FUJI WPF138. Liên hệ Fujiion Việt Nam ngay để được tư vấn chi tiết!
