Độ muối của nước biển không phụ thuộc vào yếu tố nào?

Độ muối của nước biển - yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sinh thái biển và khí hậu toàn cầu. Vậy độ muối của nước biển không phụ thuộc vào yếu tố nào? Trong bài viết sau Fujiion Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ những yếu tố không tác động đến độ mặn cũng như nguồn gốc hình thành muối ở nước biển, tìm hiểu ngay!

Độ muối của nước biển không phụ thuộc vào yếu tố nào?

1. Lượng nước ở các hồ đầm

Theo Cục Hải dương học và Khí quyển Hoa Kỳ (NOAA, 2023), độ muối trung bình của nước biển toàn cầu duy trì ổn định ở mức khoảng 35% (tức 35 gam muối trong 1 lít nước). Vậy độ muối của nước biển không phụ thuộc vào điều gì?

Trước hết, lượng nước ở các hồ đầm là yếu tố không có tác động trực tiếp đến độ mặn của nước biển. Bởi các hồ đầm thường là vùng nước nội địa hoặc vùng chuyển tiếp giữa sông và biển, có hệ thống tuần hoàn riêng biệt.

Mặc dù một số đầm có thể kết nối với biển, lượng nước các hồ đầm chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với tổng nước biển toàn cầu, không tạo biến động về độ mặn của nước biển.

2. Dòng biển

Dòng biển là sự di chuyển của khối nước theo hướng nhất định do tác động của gió, lực Coriolis và chênh lệch mật độ. Báo cáo của NOAA (2023) và Tổ chức Hải dương học Quốc tế (IOC) xác nhận các dòng hải lưu lớn chỉ “tái phân bố” muối, chứ không làm tăng hay giảm tổng khối lượng muối toàn cầu.

Các dòng biển nóng hay lạnh chỉ làm phân phối lại độ mặn giữa các vùng khác nhau. Chúng không tạo ra hoặc loại bỏ muối khỏi hệ thống đại dương, do đó độ muối của nước biển không phụ thuộc vào điều này.

3. Diện tích của các biển và đại dương

Diện tích bề mặt của nước biển và đại dương cũng không quyết định độ mặn vì độ mặn phụ thuộc vào cân bằng giữa lượng muối có trong nước và thể tích nước, chứ không phải diện tích mặt nước.

Ví dụ cụ thể nhất là biển Baltic dù có diện tích lớn (~377.000 km²) – lại có độ mặn chỉ khoảng 7–8%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu (35%). Ngược lại, Biển Đỏ nhỏ hơn nhưng có độ mặn cao tới 40% do bốc hơi mạnh và ít nhận nước ngọt.

Độ mặn của nước biển từ đâu mà ra?

1. Phong hóa từ đất đá trên lục địa

Theo nghiên cứu của NASA Earth Observatory (2022), khoảng 85–90% lượng muối trong nước biển đến từ quá trình phong hóa và rửa trôi khoáng chất từ đất đá lục địa. Vì vậy, đây chính là nguồn cung cấp muối chủ yếu cho đại dương qua hàng triệu năm.

Về bản chất, lượng nước sông chảy mang theo các ion muối như natri, clorua, magie và canxi xuống biển. Theo thời gian, lượng mưa và lượng nước sông liên tục bổ sung muối vào đại dương trong khi nước bốc hơi, làm tăng nồng độ muối của nước biển.

2. Núi lửa phun trào

Hoạt động núi lửa dưới đáy đại dương là một yếu tố tạo độ muối của nước biển. Khi magma phun trào, nó làm nóng nước biển xung quanh, tạo nên các khe phun thủy nhiệt (hydrothermal vents) với nhiệt độ có thể lên tới 400°C.
Tại đây, nước biển thấm qua các lớp đá nóng dưới đáy đại dương, hòa tan các khoáng chất như Na⁺, Cl⁻, Mg²⁺, K⁺,... Khi nước khoáng nóng này phun ngược trở lại đại dương, các ion khoáng được giải phóng, làm tăng độ muối của nước biển.

3. Nhiệt độ tăng làm nước biển bay hơi

Nhiệt độ cũng là yếu tố quan trọng tạo nên độ muối của nước biển. Khi nhiệt độ nước biển tăng, quá trình bay hơi diễn ra mạnh hơn. Nước dưới dạng hơi thoát lên khí quyển, nhưng muối và khoáng chất không bay hơi, khiến phần nước trở nên mặn hơn.

Quy luật tự nhiên, nhiệt độ cao tăng nồng độ muối, nhiệt độ thấp, lượng mưa dồi dào làm giảm độ mặn đã tạo nên hệ thống tuần hoàn nước toàn cầu ổn định, đảm bảo sự vận hành hài hòa của khí hậu và hệ sinh thái biển.

Ứng dụng của việc nghiên cứu độ muối nước biển

Việc tìm hiểu độ muối của nước biển không phụ thuộc vào yếu tố nào và nguồn gốc tạo ra độ muối giúp bạn có được những kiến thức bổ ích. Trong thực tế nghiên cứu và tìm hiểu về độ mặn nước biển cũng mang lại nhiều ứng dụng quan trọng.

Dự báo thời tiết và khí hậu: độ muối ảnh hưởng đến sự hình thành và di chuyển của các khối không khí.

Nuôi trồng thủy sản: việc kiểm soát độ mặn giúp tạo môi trường sống tối ưu cho các sinh vật biển. Nhiều loài chỉ phát triển tốt trong khoảng độ mặn nhất định, do đó cần theo dõi và điều chỉnh thường xuyên.

State of the Ocean 2022 (UNESCO-IOC) khẳng định: biến động độ mặn toàn cầu là chỉ báo quan trọng giúp dự đoán chu trình nước toàn cầu và tình trạng tan băng vùng cực, phục vụ nghiên cứu biến đổi khí hậu.

Câu hỏi thường gặp

1. Độ muối nước biển nhỏ nhất ở vùng nào?

Khi biết độ muối của nước biển không phụ thuộc vào và các yếu tố tạo ra độ mặn của nước biển thì nhiều người thắc mắc vậy độ muối nước biển nhỏ nhất ở vùng nào?

Vùng biển Baltic ở Bắc Âu có độ muối nhỏ nhất, chỉ khoảng 7-8%. Nguyên nhân là do khu vực này nhận lượng nước ngọt lớn từ nhiều con sông như sông Neva, sông Vistula và có lượng bốc hơi thấp do khí hậu lạnh.

Các vùng cửa sông lớn như Amazon, sông Cửu Long cũng có độ mặn giảm đáng kể. Do tại đây, lượng nước sông chảy ra biển pha loãng nước mặn, tạo ra vùng nước lợ đặc trưng. Sự khác biệt này góp phần hình thành đa dạng sinh học và môi trường sống phong phú ở các vùng cửa sông và ven biển.

2. Độ muối trung bình của nước biển là bao nhiêu?

Độ muối trung bình của nước biển toàn cầu là khoảng 35%, tương đương 35 gram muối trong 1 lít nước. Con số này được tính dựa trên bảng số liệu từ hàng ngàn điểm đo trên khắp các đại dương.

Tuy nhiên, độ mặn có thể dao động từ 30% đến 40% tùy theo vùng. Biển Chết có độ mặn cực cao lên đến 340%, trong khi vùng ven bờ có thể chỉ đạt 15-25%.

3. Nhiệt độ nước biển thay đổi theo yếu tố nào?

Nhiệt độ nước biển phụ thuộc chủ yếu vào bức xạ mặt trời, vĩ độ địa lý và dòng biển. Vùng nhiệt đới nhận nhiều năng lượng mặt trời nên có nhiệt độ cao hơn vùng ôn đới và lạnh.
Độ sâu cũng ảnh hưởng đến nhiệt độ, với tầng nước sâu thường lạnh hơn nhiều so với bề mặt. Theo Viện Hải dương học Scripps, nhiệt độ trung bình ở độ sâu 1000m chỉ còn khoảng 4°C và có thể giảm xuống gần 0°C ở đáy đại dương.

Qua bài viết, chúng ta đã hiểu rõ độ muối của nước biển không phụ thuộc vào yếu tố nào và những nguồn gốc tạo nên độ mặn của đại dương. Kiến thức này không chỉ giúp giải đáp thắc mắc khoa học mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong nhiều lĩnh vực. Theo dõi Fujiion Việt Nam để nhận thêm các kiến thức hữu ích và nhận tư vấn về sản phẩm máy lọc nước ion kiềm cao cấp chuẩn Nhật - FUJI WPF138, bí quyết chăm sóc sức khỏe gia đình ngay hôm nay!