Dung dịch nước vôi trong là gì? Tác dụng của nước vôi và cách làm

Dung dịch nước vôi trong được ứng dụng nhiều trong việc xử lý nguồn nước, chế biến thực phẩm, công nghiệp,...  Tuy nhiên không phải ai cũng biết nó là gì, ứng dụng thực tế và cách pha chế tại nhà đơn giản ra sao. Cùng Fujiion Việt Nam tìm hiểu để sử dụng nó an toàn, đúng mục đích nhất ngay sau đây!

Dung dịch nước vôi trong là gì?

Dung dịch nước vôi trong là phần nước được chiết tách từ hỗn hợp vôi bột với nước sau khi để lắng. Về mặt hóa học, đây là dung dịch canxi hidroxit (Ca(OH)₂) tan trong nước, tạo thành một chất lỏng trong suốt có tính kiềm nhẹ.

Công thức hóa học của nước vôi trong được biểu diễn đơn giản qua phản ứng: CaO + H₂O → Ca(OH)₂. Sản phẩm thu được có nồng độ thấp, thường được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề khác nhau.

Dung dịch nước vôi trong được ứng dụng làm gì?

Tác dụng của nước vôi trong rất đa dạng và có giá trị trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là những ứng dụng quan trọng nhất:

Xử lý nguồn nước trong sản xuất: Nước vôi trong sẽ giúp làm mềm nước cứng bằng cách loại bỏ ion canxi và magie. Trong quá trình xử lý nước thải, dung dịch này cũng giúp trung hòa các chất axit, điều chỉnh pH về mức an toàn trước khi xả thải ra môi trường.

Chế biến thực phẩm an toàn: nước vôi trong được sử dụng làm chất bảo quản tự nhiên. Ở Việt Nam, nhiều món ăn truyền thống như bánh tráng, bánh phồng đều cần đến dung dịch nước này vì nó giúp tăng độ giòn, màu sắc đẹp mắt.

Trong ngành xây dựng dung dịch nước vôi được sử dụng trong quá trình xây dựng để trát tường, sơn vôi và xử lý bề mặt, giúp tạo lớp phủ bảo vệ, chống ẩm mốc,...

Hướng dẫn cách pha dung dịch nước vôi trong đơn giản tại nhà

1. Dụng cụ cần chuẩn bị

Để tiến hành quá trình hòa vôi hay tạo dung dịch nước vôi an toàn, bạn cần chuẩn bị các vật dụng sau

1. Vôi bột chất lượng tốt (vôi sống đã được nung)
2. Dùng hoặc chậu nhựa/thủy tinh (tránh dụng kim loại vì nước vôi có thể gây ăn mòn)
3. Nước sạch
4. Que khuấy bằng gỗ hoặc nhựa
5. Găng tay cao su bảo vệ
6. Khẩu trang và kính bảo hộ
7. Vải lọc hoặc giấy lọc

2. Các bước thực hiện chi tiết

Để có được một dung dịch nước vôi trong, bạn có thể thực hiện theo cách sau, tuy nhiên hãy lưu ý sử dụng găng tay và thiết bị bảo hộ trước khi bắt đầu để đảm bảo an toàn:

Bước 1: Đổ nước sạch vào thùng chứa, sau đó từ từ cho vôi bột vào nước. Tuyệt đối không làm ngược lại vì đây là phản ứng tỏa nhiệt mạnh có thể gây bắn tóe rất nguy hiểm.

Bước 2: Trong quá trình hòa vôi bột, khuấy đều cho vôi tan hoàn toàn. Ở bước này bạn hãy thao tác từ tốn để tránh quá nhiệt hoặc văng nước gây bỏng.

Bước 3: Để hỗn hợp yên trong khoảng 12-24 giờ để cặn vôi lắng xuống đáy. Việc để lắng đúng thời gian đảm bảo dung dịch thu được trong, ổn định và không lẫn tạp.

Bước 4: Sau khi vôi lắng hoàn toàn, cẩn thận lọc lấy phần nước vôi trong ở phía trên bằng vải lọc sạch hoặc rót nhẹ nhàng ra bình khác.

Bước 5: Bảo quản nước vôi trong bình kín, để nơi thoáng mát, tránh tiếp xúc với không khí quá lâu vì dung dịch trong không khí sẽ phản ứng với CO₂.

3. Tỷ lệ pha chuẩn

Tỷ lệ pha dung dịch nước vôi thường được khuyến nghị là 10-20g vôi bột cho 1 lít nước. Đây là khoảng nồng độ được sử dụng phổ biến, phù hợp với tiêu chuẩn an toàn của Viện Pasteur về sử dụng Ca(OH)₂.

Tuy nhiên, tùy vào mục đích sử dụng mà bạn có thể điều chỉnh linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo an toàn như sau:

Xử lý nước: 15-20g/lít
Chế biến thực phẩm: 10-12g/lít
Ngâm thực phẩm: 5-10g/lít

Việc sử dụng quá nhiều vôi có thể làm thực phẩm bị cứng, thay đổi mùi vị hoặc mất giá trị cảm quan. Vì vậy, tuân thủ mức khuyến nghị từ Bộ Y tế sẽ giúp bạn có dung dịch nước vôi trong an toàn và đạt hiệu quả tối ưu.

Cách nhận biết nước vôi trong an toàn để sử dụng

Để đảm bảo an toàn, bạn cần biết cách nhận biết dung dịch nước vôi trong đạt chuẩn, chất lượng. Dưới đây là những dấu hiệu quan trọng:

Về màu sắc: Theo Bộ Y Tế Bộ Y tế, dung dịch đạt chuẩn sẽ không chứa tạp chất hay cặn lơ lửng. Vì vậy nước vôi trong đạt chuẩn phải trong suốt, không có màu hoặc có màu trắng hơi đục nhẹ.

Về mùi: Dung dịch có mùi vôi nhẹ đặc trưng nhưng không quá nồng. Nếu mùi vôi quá mạnh, rất có thể dung dịch có nồng độ vượt mức khuyến nghị sử dụng của FAO/WHO.

Kiểm tra pH: Nước vôi trong có tính kiềm yếu với pH khoảng 12-12.5, vì vậy để đảm bảo chất nước và nhận biết dung dịch bạn có thể sử dụng quỳ tím để test.

Thời gian bảo quản: Nước vôi trong nên được sử dụng trong vòng 3-5 ngày sau khi pha. Sau thời gian này, chất lượng giảm do phản ứng với khí trong không khí.

Lưu ý sử dụng dung dịch nước vôi trong tránh nguy hiểm

Mặc dù có nhiều ứng dụng hữu ích, nhưng lưu ý khi sử dụng nước vôi trong là điều cực kỳ quan trọng để tránh rủi ro. Theo khuyến cáo an toàn hóa chất của Bộ Y tế hãy:

Bảo vệ da và mắt: Luôn sử dụng găng tay cao su và kính bảo hộ khi tiếp xúc với nước vôi.

Lựa chọn dụng cụ đúng: Tuyệt đối không dùng kim loại để đựng nước vôi vì có thể xảy ra các phản ứng hóa học gây ăn mòn và nguy hiểm.

Với thực phẩm: Khi ngâm nước vôi trong cho thực phẩm, cần rửa sạch nhiều lần bằng nước sau đó.

Bảo quản đúng cách: Đựng trong bình kín, để xa tầm tay trẻ em và vật nuôi, đồng thời ghi nhãn rõ ràng để tránh nhầm lẫn với các chất khác.

Xử lý sự cố: Nếu dung dịch dính vào da, bạn rửa ngay bằng nước sạch trong ít nhất 15 phút. Trong trường hợp nghiêm trọng hãy đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.

Đọc thêm: Độ muối nước biển không phụ thuộc vào yếu tố nào

Câu hỏi thường gặp

1. Nước vôi trong công thức là gì?

Công thức hóa học của nước vôi trong là Ca(OH)₂ - canxi hydroxit hòa tan trong nước. Đây là hợp chất được tạo thành khi oxi hóa nước vôi từ phản ứng giữa canxi oxit (CaO) với nước (H₂O).

Dung dịch này có nồng độ thấp, thường dao động từ 0.1-0.2% tùy theo tỷ lệ pha chế. Trong các ứng dụng thực tế, người ta thường không cần xác định chính xác nồng độ mà chỉ cần đảm bảo tỷ lệ vôi tan với nước phù hợp với mục đích sử dụng.

2. Nước vôi trong có uống được không?

Theo khuyến cáo từ Viện Pasteur TP.HCM và các tài liệu an toàn thực phẩm do Cục An toàn Thực phẩm nước vôi trong có độc tính nhẹ có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, gây buồn nôn và đau bụng và không được khuyến khích uống trực tiếp.

Trong trường hợp cần thiết phải sử dụng dung dịch nước vôi trong trong thực phẩm, cần đảm bảo thực phẩm được ngâm rửa kỹ càng để loại bỏ hoàn toàn các phần dư của vôi.

Dung dịch nước vôi trong là một chất hóa học đơn giản nhưng có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực từ xử lý nước, chế biến thực phẩm đến sản xuất công nghiệp. Hiểu rõ về bản chất, cách pha chế đúng cách và các lưu ý an toàn sẽ giúp bạn tận dụng hiệu quả dung dịch này. Theo dõi Fujiion Việt Nam để nhận thêm các thông tin bổ ích và nhận tư vấn chi tiết về máy lọc nước ion kiềm cao cấp FUJI WPF138 chuẩn Nhật Bản - Nuôi dưỡng sức khỏe toàn diện!